مسعود براتی، کارشناس مسائل تحریم در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تحریم‌های تازه خزانه‌داری آمریکا علیه وزیر نفت و تعدادی دیگر از مقامات صنعت نفت کشورمان گفت: تحریم جدیدی که ایالات متحده آمریکا روز گذشته در رابطه با شرکت ملی نفت و مدیران آن اعمال کرد در واقع تکمیل کننده تحریم شرکت‌های نفتی و شرکت‌های تابعه آنها بود. در این تحریم برخی مدیران نفتی مانند وزیر نفت، مدیر عامل شرکت نیکو و مدیرعامل شرکت ملی نفت که قبلاً تحریم نبودند نیز به لیست تحریم‌ها افزوده شدند.
وی با اشاره به خروج یک جانبه آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های نفتی این کشور علیه صنعت نفت ایران، اظهار داشت: بعد از خروج آمریکا از برجام در سال ۹۷، تحریم‌هایی که در برجام تعلیق شده بودند بازگردانده شدند در ابتدا در یک دوره شش ماهه به تعداد محدودی از کشورها اجازه خرید نفت از ایران داده شد اما از اردیبهشت سال ۹۸ تمام فروش نفت ایران تحریم شد. مهمترین کارکرد شرکت ملی نفت، فروش نفت و کسب درآمد ارزی از این طریق است.
فروش نفت ایران بعد از کنار گذاشتن FATF افزایش یافت
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از اردیبهشت ۹۸ به بعد فروش نفت ما به شدت کاهش یافت اما با ایجاد ساز و کار دور زدن تحریم دوباره فروش نفت افزایش یافت خصوصاً بعد از اینکه ایران به طور جدی از بهمن ۹۸ ، اجرای FATF را کنار گذاشت فروش نفت رشد قابل توجهی داشت. پیام این کار برای خارجی‌ها این بود که ایران تصمیم جدی گرفته است که دور زدن تحریم‌ها را دنبال کند.
ما در فروش نفت به مرز شکستن تحریم نزدیک شده‌ایم و پیش بینی می‌شود در آینده نزدیک در فروش نفت به رقم قابل توجهی برسیم
به مرز شکستن تحریم‌های نفتی نزدیک شده‌ایم
براتی افزود: در شرایط فعلی آمار خوبی از فروش نفت ایران منتشر می‌شود، حجمی که در حال حاضر ایران می‌تواند نفت یا فراورده‌های نفتی بفروشد با استفاده از روش‌های دور زدن یا بی اثر کردن تحریم مانند استفاده از شبکه‌ها و ضوابط پوششی و استفاده از بورس انرژی برای فروش نفت در رینگ صادراتی است که این اقدامات باعث بی اثر شدن تحریم‌ها شده است. مجموعه این اقدامات باعث شده که ما از تحریم فروش نفت و فراورده‌های نفتی مصون شویم. بنابراین اگر تحریم جدیدی نیز اعمال شود که از نظر جنس همان تحریم‌های قبلی است اثر زیادی در فروش نفت و فرآورده‌های نفتی ایران ندارد. ما در فروش نفت به مرز شکستن تحریم نزدیک شده‌ایم و پیش بینی می‌شود در آینده نزدیک در فروش نفت به رقم قابل توجهی برسیم؛ مشابه این تجربه را در سال ۹۱ نیز داشتیم در این سال در حالی که آمریکا تلاش داشت صادرات نفت ایران را به صفر برساند اما در زمان مذاکرات ژنو صادرات نفت ما در حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز بود.
۳ کارکرد سیاسی تحریم‌های جدید آمریکا
براتی با بیان اینکه تحریم‌های جدید آمریکا از نظر اقتصادی اثر زیادی بر کشور ندارد، بیان داشت: این تحریم‌ها از جنبه روانی و یا سیاسی چند کارکرد دارد. کارکرد اول این است که آمریکا اعلام کرد همچنان بر تحریم‌ها مصمم است، مخاطب آن نیز شرکت‌هایی هستند که با ایران کار می‌کنند اما آمریکا عملاً از آن قله‌ای که می‌توانست اثر زیادی بر اقتصاد ایران بگذارد عبور کرده و نمی‌تواند اثر جدی در شبکه‌های پوششی ایران بگذارد. کارکرد دوم این تحریم جدید این است که طبق براوردهای جدید احتمالاً شخص بایدن رأی خواهد آورد و باب مذاکره بار دیگر باز خواهد شد؛ در صورت رأی آوردن ترامپ نیز براورد آمریکایی‌ها این است که ایران پای میز مذاکره خواهد آمد. به همین دلیل آمریکا به دنبال این است که با وضع تحریم‌های تازه علیه ایران، امتیازات بیشتری را در آن مذاکرات احتمالی به دست بیاورد و روی این موضوع سرمایه گذاری کرده است. تحریم‌هایی که در شرایط فعلی اثری بر اقتصاد ایران ندارد اما هر کدام از آنها هنگام مذاکره می‌تواند برای دولت آمریکا یک برگه امتیاز باشد.
بازگشت آمریکا به برجام بدون برداشته شدن تحریم‌هایی که بعد از خروج آمریکا رخ داده بی معنی است
وی ادامه داد: کارکرد سیاسی دیگر این تحریم‌ها این است که آمریکایی‌ها با این کار دیوار تحریم را تحکیم می‌کنند. این اصطلاحی است که آمریکایی‌ها به این مدل تحریم‌ها اختصاص داده اند. مثلاً فروش نفت را یک بار به بهانه حمایت مالی ایران از تروریسم و یک بار به دلیل همکاری با سپاه تحریم می‌کنند و به بهانه‌های مختلف این تحریم را برروی کاغذ می‌آورند؛ در این شرایط اگر بخواهد مذاکرات جدیدی شکل بگیرد، باید بر روی برداشتن تک تک این تحریم‌ها مذاکره شود و تمام این تحریم‌ها برای آمریکا یک برگه امتیاز است. آمریکایی‌ها همچنین معتقدند اگر دیوار تحریم را مستحکم‌تر کنند دولت‌های بعدی نیز باید این مسیر را پیش بگیرند. بعید هم نیست که اگر دولت بعدی دموکرات باشد بدون پرداختن به این مسئله ادعای بازگشت به برجام را مطرح کنند.
ایران نباید فریب دموکرات‌ها را بخورد
این تحلیلگر مسائل تحریم خاطرنشان کرد: دولت‌های دموکرات که اهل نیرنگ هستند نمی‌توانند بدون برطرف کردن این تحریم‌هایی که بعد از خروج آمریکا از برجام اعمال شده است ادعای بازگشت به برجام کنند؛ در داخل نیز نباید این تصور ایجاد شود که در صورت بازگشت آمریکا به برجام تمام شرایط به سال ۹۷ باز می‌گردد و بدون تعیین تکلیف این تحریم‌ها ایران نیز به تعهدات برجامی بازگردد. بایدن نیز تاکنون در صحبت‌هایی که درباره برجام کرده صحبتی از اقدامات تحریمی که ترامپ در این مدت انجام داده - که بیش از ۶۰ اقدام تحریمی اعم از شناسایی نهادهایی جدید، تعدادی دستوراجرایی جدید و …است- سخنی به عمل نیاورده است؛ اگر این تحریم‌ها غیرفعال نشوند بازگشت ایران به برجام عملاً بی معنی است. این موضوع می‌تواند ابزاری برای فریب ایران باشد و طرف ایرانی باید هشیار باشد. ما مهارتی به دست آورده ایم که از قله تحریم‌ها عبور کرده ایم حتی کشور چین به صورت رسمی خرید نفت از ایران را اعلام می‌کند این بدان معنی است که تحریم‌ها دیگر آن اثر قبلی را ندارد.
وی گفت: یکی از فریب‌هایی که ممکن است دولت آمریکا پیش بگیرد این است که تحریم‌های جدید، موضوع جدیدی است و باید برای آن مذاکره جدیدی صورت گیرد.
رویکرد ایران در صورت برنده شدن دموکرات‌ها باید چگونه باشد؟
این کارشناس مسائل تحریم در پایان درباره رویکرد احتمالی ایران در صورت برنده شدن جو بایدن در انتخابات آمریکا، گفت: ایران به هیچ وجه نباید برای بازگشت آمریکا به برجام ابراز تمایل کند چرا که اقتصاد ما در حال عبور از تحریم است و نباید در فضای خارجی اشتیاقی به بازگشت آمریکا به برجام نشان دهیم و حتی باید تعهدات برجامی مان را کاهش داده و به صفر برسانیم. هر زمان که آمریکایی‌ها از ایران درخواست کردند باید شرط برداشته شدن تمام تحریم‌هایی که بعد از برجام رخ داده است و تأمین خسارت‌هایی که آمریکا به واسطه خروج از برجام به ایران زده است را در نظر بگیریم.
نظر شما